४ सय वर्षअघि गुमेको भाषा सिक्दै म्याग्दीका मगर समुदाय
असार ८, बाबियाचौर (म्याग्दी) । म्याग्दीका मगर समुदायले ४ सय वर्षअघि गुमेको ‘ढुट’ भाषा सिक्न थालेका छन् ।
बेनीमा नेपाल मगर सङ्घले प्रशिक्षण कक्षा सञ्चालन गरेर मगर भाषा सिकाउन थालेको छ । सदरमुकाम बेनीमा बसोबास गर्दै आएका मगर समुदाय कक्षामा सहभागी भएर ढुट भाषा सिक्न थालेका हुन् । सांसद नवराज शर्माको सिफारिसमा निर्वाचन क्षेत्र विकास कार्यक्रमको रु. १ लाख ५० हजार सहयोगमा असार ५ गतेदेखि १५ दिने भाषा कक्षा सञ्चालन गरिएको हो ।
मगर समुदायलाई आफ्नो मौलिक भाषा सिकाएर लोप हुन नदिने उद्देश्यले कक्षा सञ्चालन गरिएको सङ्घका सचिव लोकेश पुनमगर बताउँछन् ।
मल्लकालमा तत्कालीन राज्य सञ्चालकले फरकफरक भाषा बोल्दा गोपनीयता भङ्ग हुने, सुरक्षामा असर र सूचना आदानप्रदान गर्न असहज भएको भन्दै मगर भाषा बोल्न प्रतिबन्ध लगाएका थिए । १८ मगरात क्षेत्रअन्तर्गत पर्ने म्याग्दी र बागलुङमा सन् १६०० मा आफ्नो भाषा बोल्ने मगर समुदायलाई दण्ड, जरिवाना गर्न थालिएपछि बोलीचालीमा प्रयोग गर्न छाडेका थिए ।
त्यसयता मगर भाषा बोलीचालीको प्रचलनमा छैन । आफ्ना पुर्खाले बोलेको, लोप भइसकेको भाषा सिक्न र बुझ्न पाउँदा खुसी लागेको प्रशिक्षणमा सहभागी रघुगङ्गा गाउँपालिका–४ दग्नामका धनीलाल गर्बुजा बताउँछन् । नयाँ भएकाले सिक्नलाई अप्ठ्यारो लागेको गर्बुजा अनुभव सुनाउँछन् ।
अहिले युवा, युवती र प्रौढले यो भाषा सिक्न चासो देखाएका छन् । ८० जनाले भाषा सिकिरहेका छन् ।
कक्षामा दैनिक जीवनयापनमा प्रयोग हुने शब्द सिकाउने गरिएको छ । यसअघि बरङ्जा, राम्चे, सिङ्गा तातोपानी, कुहँ, हिस्तानका मगर बस्तीमा पनि भाषा सिकाउन कक्षा सञ्चालन गरिएको थियो । मौलिक भाषाको पाठ्यक्रम लागू भएका विद्यालयका शिक्षकलाई भाषासम्बन्धी आधारभूत तालिम दिइएको थियो ।
सङ्घका सचिव पुनले विसं २०६५ मा पाठ्यक्रममा आधारित मगर भाषाको ‘कानुङ ऐजु काठ’ र ‘कानुङ ऐजु कर’ नामक पुस्तक प्रकाशन गरेका थिए ।
विसं २०६८ को जनगणना अनुसार १ लाख १३ हजार जनसङ्ख्या रहेको म्याग्दीमा ४३ प्रतिशत मगर समुदायको बसोबास छ । म्याग्दीको बस्तीको नामाकरण र बोलीचालीमा मगर भाषाको लवज आउने गरेको बताइन्छ ।
टिप्पणी
Related News
माझी समुदायको पेशा सङ्कटमा
भदाै १०, इनरुवा सुनसरीका माझी समुदायको पेशा सङ्कटमा पर्न थालेको छ । आफूहरुको पूख्र्यौली पेशामापूरा पढ्नुहोस्
