Friday, October 20th, 2017
सन्दर्भ नयाँ वर्ष नेपाल सम्वत् ११३८
नेवार जाति बन्नुभन्दा पहिले नै नेपाल सम्वत् सुरु भएको हो-प्रा. माणिकलाल
(आज नव वर्ष नेपाल सम्वत् ११३८ को सुरुको दिन हो । तिथिमा भन्दा कछलाथ्वः प्रतिपदा । कछला नेपाल सम्वत् पात्रोको पहिलो महिना हो । कछलाथ्वःले यस महिनाको पहिलो आधा महिना जनाउँछ । दोश्रो आधा कछलागाः हुन्छ । यो प्रणाली हरेक महिनामा लागु हुन्छ । नेपाल सम्वतको पात्रो चन्द्र पात्रो हो । अर्थात् यसका दिन र महिना चन्द्रमाको गतिको गणनामा निर्धारित हुन्छ । नेपालको इतिहासमा लामो समयसम्म सरकारी कामकाजमा प्रयोग भएको यो सम्वत् र पोत्रोलाई राणा शासनको पालामा विक्रम सम्वत् ल्याई बिस्थापन गरिएको कुरा नेपाली इतिहास र संस्कृतिका ज्ञाता प्राध्यापक माणिकलाल श्रेष्ठ बताउँछन् । राणाहरुका पालामा नेपाली भाषाहरु र संस्कृतिहरुलाई (नेपालमापूरा पढ्नुहोस्
बढ्दैछ लोकप्रियता ‘नेपाल संवत्’को
कात्तिक ३, काठमाडौँ विशेषगरी नेवार (नेवा:) समुदायले प्रत्येक वर्ष कार्तिक शुक्लपक्षको प्रतिपदा (हिन्दूहरुको गोवर्द्धन पूजा या नेवारहरुको म्ह:पूजा) का दिन नयाँ वर्ष मनाउने ‘नेपाल संवत्’ को क्रमिक रुपमा लोकप्रियता बढ्दै गएको पाइएको छ । सो समुदायका नयाँ तथा परिपक्व पुस्तामा उक्त संवतलाई राष्ट्रिय तथा अन्तरराष्ट्रिय तहमा प्रवर्द्धन गर्न देखिएको जोश र जाँगरले संवत् लोकप्रिय बन्दै गएको हो । यस वर्ष ११३८ ने.सं. मनाउनका लागि चित्तरञ्जन नेपालीको संयोजकत्वमा नागरिक स्तरबाट समिति समेत गठन गरिएको छ । वि.सं.को कात्तिक शुक्ल पक्षको दिनमा यस संवतका प्रवर्तक शंखधर साख्वाले केही जनताको केही ऋणी तिरेर उनीहरुलाई ऋणमुक्त बनाएको दिनको सम्झनामा नयाँ संवत् प्रचलनमा ल्याइएको बताइन्छपूरा पढ्नुहोस्